Овор багатай, овсгоо сайтай нэгэн улс төрч эрхмийн талаар “Скандал” буландаа онцоллоо.  Энэ бол одоо Засагт байхгүй. Гэхдээ нөлөө бүхий улстөрч. Баяртай, цогтой залуу.  Энд хэний талаар өгүүлэх гэж буйг уншигч та төвөггүй ойлгосон биз ээ.

С.Баярцогт бол их энергисэг хүн. Сайн хүн, сайн ном, сайн кино гээд бүх сайхан зүйлээс энерги хуримтлуулж эрчтэй, хүчтэй, бас залуулаг байж чаддаг нэгэн. Гэхдээ улс төр гээч зүйл түүнийг бас их харлуулсан. Харлуулсан гэдгийг хар царайтай андуурч ойлгов оо... Ингээд Засгийн газрын хэрэг эрхлэх газрын дарга асан С.Баярцогтын амьдралын чухал мөчлөгүүдийг түүвэрлэлээ.

1967 оны гуравдугаар сарын 28-нд Сэлэнгэ аймгийн Сүхбаатар суманд Сангажавын хүү болон мэндэлжээ. Бага нас нь Сэлэнгэд өнгөрч 1984 онд Г.Бумцэндийн нэрэмжит 10 жилийн нэгдүгээр сургуулийг дүүргэсэн. Баярцогтын аав Сангажав гуай Монгол Улсын гавьяат агрономич насаараа Сэлэнгэ аймгийн ХАА-н бодлогыг боловсруулж, удирдаж, зах зээлд шилжсэний дараа компани удирдаж ажилласан сайхан хөгшин бий. Ээжийнх нь хувьд их зөөлөн, сайхан сэтгэлтэй нэгэн.

С.Баярцогтын үед Сэлэнгэ аймаг “Атаман” олонтой байлаа. Ямартай л Сэлэнгийн хөвгүүдийн тал нь атаман нөгөө тал нь бүр атаман гэдэг үг гарч байхав. Нэг байрнаас нөгөө байр орох замд юу ч болж мэднэ. Атаманууд нүдэндээ өртсөнийг дуудна. Ийм нөхцөлд дээрэлхүүлэхгүй байх гол хоёр арга бий. Зугтах ба үзэлцэх. Манай хүн үзэлцэх гэдэг аргыг нь сонгосон. Дийлэхгүй ч гэсэн шантралгүй үзэлцээд л байна. Бас ч үгүй сайн зодоонч.

Монголын парламентын түүхэнд хамгийн залуугаараа төрийн түшээ болсон С.Баярцогтын рекордыг одоогоор хэн ч эвдээгүй байна. Тэрээр 23-хан насандаа Ардчилалын “салхи”-аар амьсгалсны хүчинд МХЗЭ-ийн төв хорооны тэргүүн байхдаа АИХ-ын депутат болж байв. Тэр үедээ С.Баярцогт ув улаан хувьсгалч байсан. Түүнээс хойш өнгөө солихын сацуу намаа бас сольж амжсан.

Түүнд ер нь байнга “хос морьтой” явсан өвөрмөц намтар бий. Тухайлбал, АИХ-ын депутат УИХ-ын гишүүн байхдаа 1991-1997 онд Монголын залуучуудын холбооны даргын албыг давхар хашсан байдаг. Мөн 1998 онд Засгийн газрын гишүүн БОЯ-ны сайдын албыг ч давхар хашиж байв. Үүгээр зогсохгүй хамгийн сүүлд Засгийн газрын хэрэг эрхлэх газрын даргыг гишүүний хамт хашсан.  Ер нь түүнийг хар залуугаасаа дарга болохын дон шүглэсэн нөхөр байсан талаар тэр үеийн залуучуудын байгууллагын нөхдүүд нь ярьдаг.

Анх улс төрд орох замналын эх суурийг нь Сэлэнгэ аймгийн намын хорооны даргаар ажиллаж байсан аав Сангажав нь тавьсан аж. Харин түүний эзэмшсэн боловсрол одоо хэнд ч гологдохооргүй болжээ. Дунд сургуулиа төгсөөд 1989 онд Москва хотын Улсын их сургуулийг эдийн засагч, багш мэргэжлээр, 1996 онд МУИС-ийг хуульч, эрх зүйч мэргэжлээр Колумбын их сургуулийг эдийн засгийн бодлогын менежмент чиглэлээр тус тус төгссөн. Англи, Орос, Герман хэлтэй гэж байгаа.

Боловсрол өндөр, хэл сайтай хүний хувьд  ажлаа өгсөнийхөө дараа ч шинэ парламентийн нэр бүхий түшээдүүдэд тус болж явсан гэх яриа бий. АСЕМ-ын хурлаар орчуулга хийхэд нь хүртэл туслаад гүйж байсныг нь гэрчлэх хүн олон байдаг.

Боловсрол өндөр, хэл сайтай хүний хувьд  ажлаа өгсөнийхөө дараа ч шинэ парламентийн нэр бүхий түшээдүүдэд тус болж явсан гэх яриа бий. АСЕМ-ын хурлаар орчуулга хийхэд нь хүртэл туслаад гүйж байсныг нь гэрчлэх хүн олон байдаг.

Түүний ам бүл 4. Хоёр хүүхэд нь гадаадад сурдаг. Харин гэргийтэйгээ Москвад суралцаж байхдаа танилцсан. АУИС, ЭЗИС-д эдийн засгийн онолын багшаар ажиллаж байгаад Австралийн Сиднейн их сургуульд мастер хамгаалсан. Мөн Сангийн яам, Засгийн газрын төсөл дээр зөвлөхөөр ажиллаж байгаад Жорж тауны Мэрилэндийн их сургуульд суралцаж төгссөн. Ер нь бол номын хүн. Унаган Орос хэлтэйгээс гадна англи хэлээр ус, цас.

Дээхин үед топ модель Э.Одгэрэл, Сангийн сайд хоёр юугаараа адилхан бэ гэтэл хөгширдөггүйгээрээ адилхан гэгдэв. Нээрээ ч Баяраа маань хөгширдөггүй нэгэн шүү.

Энэ сонгуульд өнжих ёстой байжээ. Оффшор данснаас эхлээд, Хятадын С.Баярцогтоороо дуудуулсан хүн яаж ч гархав. Харин тэрбээр сонгуульд ялалт байгуулахгүй дөрвөн жилдээ өөрийнхөө мэргэжил боловсрол, сурч мэдэхэд илүү анхаардаг. Дөрвөн жил мэргэжлээ ахиулахад зарцуулаад дахин сонгуульд хүч үздэг гэсэн үг. Энэ удаад ч тэрбээр АНУ-д докторын зэрэг хамгаалах гэж байгаа сураг дуулдсан.

Нэмж хэлэхэд С.Баярцогттой “С” үсэг их холбоотой юм байна. Сүхбаатар, Сэлэнгэ, Сангийн Сайд, Сангажав, Сайн зодоонч, Сайхан залуу гээд л ...

Д.Дуулим